Ocalić od zapomnienia

Czas nie jest naszym sprzymierzeńcem w kwestii pamięci o tym: co już było, pielęgnacji wspomnień związanych z osobami, które znaliśmy, o ciekawych miejscach i wydarzeniach. Wszystko się zaciera, perspektywa się zmienia i nagle okazuje się, że coś nam umknęło lub zatarła się ostrość w obrazach przywoływanych przez nas z przeszłości.

Podczas kuluarowych rozmów toczonych przy okazji wystawy fotografii Zbigniewa Biziewskiego „Podwodny świat” otwartej w Powiatowej Bibliotece Pedagogicznej w Mrągowie, miałam okazję wysłuchać ciekawych opowieści osób przybyłych na wydarzenie. W tych dyskusjach najpierw wyszliśmy od zgromadzonych prac i rozważaliśmy dzisiejszy sens robienia zdjęć. Doszliśmy do wspólnej konkluzji, że obecnie niemal każdy posiada ich wiele w swoim komputerze, komórce lub tablecie, a niewielu z nas je wywołuje, a przecież historię tworzą najróżniejsze bibeloty z przeszłości. Czy nasi potomni będą mieli po nas jakąś spuściznę, coś namacalnego do czego mogliby powrócić w wspomnieniach? Czy za dziesięć, dwadzieścia lat znajdziemy jakieś prace, które staną się wymownym zapisem naszej epoki? Potem poruszyliśmy tematy naszych pasji. Ktoś zbiera antyki, drobiazgi, które niegdyś kreowały czyjąś codzienność. Inni pielęgnują te przedmioty i zdjęcia, które są związane z jakąś ważną dla nich bliską osobą lub wydarzeniem, drudz opisują je w książkach, artykułach felietonach lub na portalach społecznościowych.

Dyskusje w korytarzu i w salach biblioteki dotyczyły wspomnień z dzieciństwa, młodości, różnych wydarzeń kulturalnych, które należałoby w jakiś sposób utrwalić. Nie każdy o to dba. Zachęcaliśmy się wzajemnie by tak, jak potrafimy, dzielić się tym co mamy. Można to eksponować, między innymi, podczas takich wystaw, eventów, pisząc, czy też chwytając za aparat, a potem wywołując zdjęcia, które zatrzymają ulotne chwile. Dziś je wspominaliśmy. Opowiadaliśmy sobie o życiu i funkcjonowaniu mieszkańców Mrągowa z różnych jego okresów, o tym co działo się w naszym regionie i jego okolicach. Ktoś przywoływał w pamięci wycieczki rowerowe po okolicznych wioskach i pokazywał nam zdjęcia zrobione na zapomnianych cmentarzach. W czyjejś komórce zobaczyliśmy krzyż bez mogiły, oparty o drzewo, który informował o śmierci pięcioletniego dziecka, a kolejne ujęcie przedstawiało metalowy krzyż, zardzewiały z niegdyś pięknymi ornamentami, który pochylał się nad ziemią. Amatorzy – artyści, dzielili się refleksją, która warto było jakoś utrwalić.

Czy tego chcemy, czy nie – tworzymy historię i każdy z nas ma wiele możliwości by ją zachować. Warto dopomóc naszej lokalnej pamięci, by nie tylko budynki, stare uliczki o niej świadczyły. Dziś, goście zwiedzający wystawę, zatrzymali się na chwilę by dać komuś coś więcej i tak zostały ożywione wspólne wspomnienia oraz refleksje, które były czyimś ciekawym doświadczeniem życiowym i przeszły już do historii, a słuchaczom dały nowe światło na pewne okoliczności i wydarzenia. Ja sama postanowiłam przejrzeć moje domowe archiwum i podzielić się kilkoma fotografiami z naszego miasta, z różnych moich okresów, bo to też jakaś historia. Ciekawe czy rozpoznają na nich państwo gdzie były one zrobione? Pewne miejsca przestały już istnieć („Ceglana”, „Warmia”)… Na koniec podzielę się fragmentami piosenki „Szanujmy wspomnienia” wykonywanej kiedyś przez zespół Skaldowie. Myślę, że ten dawny przebój będzie nostalgiczną puentą tego felietonu.

„Co było, to było, co może być – jest

A będzie to co będzie

Lecz zawsze to miło, że nie brak nam miejsc

Do których wracamy pamięcią /../

Szanujmy wspomnienia, smakujmy ich treść

Nauczmy się je cenić

Szanujmy wspomnienia, bo warto coś mieć

Gdy zbliży się nasz fin de siècle.”

Francuskie wrażenie „fin de siècle” mówiło o pewnej schyłkowości, końcu jakiejś epoki, ery czegoś, co było ważne, dekadencji oraz poczuciu niemocy. Dziś miałam wrażenie, że wiele zależy od nas, bo gdy słucha się tak wielu ciekawych wspomnień, historii, to można mieć nadzieję, że jeszcze nie nastąpił koniec, że mamy tę sprawczość aby wspólnie ocalić od zapomnienia rzeczy i sprawy warte utrwalenia.(ABP)

Źródła:

Zdjęcia: archiwum prywatne autorki

Tekst piosenki pochodzi z https://www.tekstowo.pl/piosenka,skaldowie,szanujmy_wspomnienia.html, dostęp z dn. 02.02.2023 r. (autor: Andrzej Jastrzębiec – Kozłowski)