Są pierwsze przeprosiny za aferę toaletową w powiecie mrągowskim. Będą kolejne?

Na profilu Klubu Sportowego Baza Mrągowo pojawiły się przeprosiny dotyczące tzw. afery toaletowej. Chodzi o rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o tym, że zarząd powiatu mrągowskiego miałby wprowadzić odpłaty za korzystanie z toalet przez dzieci biorące udział w półkoloniach.

W sprawę zaangażował się wicestarosta Sławomir Prusaczyk, który z pomocą olsztyńskiej kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wytoczył klubowi proces o naruszenie dóbr osobistych.

W czerwcu 2021 roku na profilu klubu pojawił się wpis, w którym zarzucono opłaty dla uczestników dziecięcych półkolonii za korzystanie z pisuaru 1 zł, a z kabiny 1,5 zł. „...Możliwa jest też opłata w formie ryczałtu za cały turnus dziecka w wysokości 8,50 złotych. Pieniądze należy wrzucać do puszki ustawionej w okolicy toalet, przed skorzystaniem, nie czekając na wezwanie do zapłaty. W ostatnim dniu każdego turnusu nastąpi zliczenie zawartości puszki. Jeżeli kwota będzie mniejsza niż 166,66 złotych rodzice zostaną poproszeni o jej solidarne uzupełnienie. Ewentualne nadwyżki zostaną przekazane na zakup drobnych upominków dla dzieci”.

Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Olsztynie, który 1 września 2022 roku nakazał stowarzyszeniu opublikowanie przeprosin i zobowiązał pozwanego do usunięcia wpisu. W swoim uzasadnieniu sąd wskazał, że pozwany w sposób świadomy i celowy tak sformułował swoje ogłoszenie aby wzbudzić u czytelnika wrażenie, że to właśnie członkowie zarządu powiatu mrągowskiego ustanowili ogłoszone stawki odpłatności mające obciążać dzieci. Olsztyński sąd zwrócił uwagę na zeznania członka zarządu pozwanego stowarzyszenia Wojciecha Jaszczura Nowickiego, który przyznał że celem komunikatu nie było poinformowanie społeczeństwa o stawkach za korzystanie z toalet, lecz zmuszenie zarządu powiatu do zmiany uchwały.

Pełnomocnik Sławomira Prusaczyka podkreśla, że nieprawdziwy komunikat na stronie klubu miał wywołać falę społecznej krytyki skierowanej przeciwko zarządowi powiatu i to się udało. Tyle, że z naruszeniem przepisów chroniących dobra osobiste członków zarządu, w tym dóbr osobistych wicestarosty.

15 stycznia Sąd Apelacyjny w Białymstoku przyznał rację wicestaroście i oddalił apelację klubu, zwracając uwagę, że wpis celowo wskazywał, że to dzieci miały być rozliczane przez urzędników. Krytykę i oburzenie mieszkańców Mrągowa wywołało właśnie to, że zobowiązania z korzystania z toalet miały być nałożone na dzieci. Zdaniem sądu tej instancji „stowarzyszenie uporczywie forsowało retorykę, że symboliczna odpłatność za udostępnienie pomieszczeń uderzyła w dzieci. Pomijając między innymi fakt, że stowarzyszenie samo pobierało opłatę od rodziców dzieci za udział w półkoloniach”. Taka retoryka może prowadzić do wniosku, że każdy podmiot, który wszedłby w spór ze stowarzyszeniem może zostać w oczach opinii publicznej przedstawiony jako podmiot uderzający w dzieci, które potrzebują wsparcia. Warto jednocześnie podkreślić, że stowarzyszenie dysponuje niemałymi środkami pozyskiwanymi m.in. z dotacji i od kontrahentów.

Uwadze białostockiego sądu nie umknął też sposób, w jaki stowarzyszenie broniło się przed odpowiedzialnością. Chodzi o tłumaczenie, że ośmieszający wpis jest przejawem... satyry i krytyki, która jest dozwolona wobec osób sprawujących funkcje publiczne. Zdaniem klubu „wystarczy przeciętna umiejętność czytania ze zrozumieniem, żeby właściwie zinterpretować związek przyczynowo-skutkowy zawarty w komunikacie, będącym przedmiotem sporu”.

Zaraz po pojawieniu się kłamliwego wpisu klubu media ogólnopolskie powielały go bez weryfikacji. Nierzetelny - zdaniem mec. Obary - materiał w czerwcu 2021 r. pojawił się w Polsacie (gdzie rzekome opłaty krytykował m.in. aktualny burmistrz Mrągowa!), a temat „podchwyciły” praktycznie wszystkie krajowe media. W przestrzeni publicznej pojawiły się takie tytuły jak: „Złoty interes w Mrągowie. Starostwo każe płacić dzieciom za toaletę. Nie ma zmiłuj” (money.pl), „500 zł za WC. Starostwo w Mrągowie chce opłat od dzieci z półkolonii” (bankier.pl), „Półkolonie w Mrągowie. Starostwo nie użyczy dzieciom toalety za darmo. 1,5 zł za kabinę, a 1 zł za pisuar” (Radio Eska), „Półkolonie w Mrągowie. Starostwo liczy sobie 500 zł za toaletę. Ręce opadają” (Super Express) albo „Starostwo w Mrągowie chce pieniędzy za korzystanie z toalet przez dzieci na półkoloniach” (Portal Samorządowy). Wszędzie był ten sam przekaz: starostwo nie wyraziło zgody na nieodpłatne użyczenie toalet i świetlicy dzieciom z rodzin zagrożonych wykluczeniem, a od organizatora półkolonii oczekuje 500 zł zapłaty, co wywołało falę oburzenia w Mrągowie.

Po uprawomocnieniu się wyroku, które nastąpiło w połowie stycznia, w mediach społecznościowych klubu pojawiły się już przeprosiny. W mediach, które zrobiły sensację z zakłamanej informacji, wciąż jednak „wiszą” artykuły z czerwca 2021 roku, a o wyroku sądu - póki co - ani słowa.